Total Protezler

Total protezler eğer ağzınızda hiç diş kalmadıysa yapılabilecek bir uygulamadır. Alt ve üst çenede kalan kemik dokusu üzerinden destek alarak vakum kuvveti ile ağızda kalabilen, akrilikten üretilen, halk arasında ‘damak protez’ olarak da adlandırılan protezlerdir.

TOTAL PROTEZLER
Sağlıklı bir gülüşe sahip olmak için atılacak ilk adım eksik dişlerin yerlerini doldurmaktır. Dişler eksik olduğunda (çekim vb. sebeplerden) kalanlar yer değiştirerek birbirlerinin üzerlerine devrilebilir ve/veya aşağı ya da yukarıya uzayabilirler. Yer değiştirmiş bu dişler ağızdaki dokulara zarar verebilir ve bozulan diş eti uyumları vb. ile de kalan dişlerin zarar görmelerine yol açabilirler ve ağız hijyeninin de bozulmasına yol açarak bütün ağız sağlığının bozulmasına yol açabilirler. Sonuç olarak bir veya birden fazla dişin kaybı hem dişeti sağlığının bozulması hem de çürükleri oluşması beraberinde de kalan dişlerin kaybına da yol açabilirler. Protez (Damak) bir çok diş eksikliği mevcut olduğu durumda çözüm olarak implant ya da sabit köprü protezleri yapılamıyorsa kullanılan takılıp çıkartılabilen bir uygulamadır. Bu protez ağızda kalan dişlere kroşeler yoluyla tutunabileceği gibi, ki hoş olmayan görüntüye yol açmaktadırlar; dişlere yapılan kuronlarla iç tarafa gizlenen hassas tutucular ile de tutturularak daha estetik bir görüntüye kavuşturulabilirler. Bu eksiklikleri doldurmak için günümüzde diş hekimliğinde birçok yöntem vardır. Bunlardan en sağlıklı ve doğru olanı diş eksikliklerinin konumu, sayısı, diğer dokuların durumu ve genel sağlık durumunuz göz önüne alınarak diş hekiminiz tarafından seçilir. Total protezler eğer ağzınızda hiç diş kalmadıysa yapılabilecek bir uygulamadır. Alt ve üst çenede kalan kemik dokusu üzerinden destek alarak vakum kuvveti ile ağızda kalabilen, akrilikten üretilen, halk arasında ‘damak protez’ olarak da adlandırılan protezlerdir. Normal şartlarda kullanımı zordur, implant yapılamadığı özel sağlık koşullarının geçerli olduğu durumlarda uygulama alanı bulmaktadır. Günümüzde modern diş hekimliğinin bugün geldiği noktada çok fazla kullanımı kalmamıştır. Öncelikli tercihimiz hastanın konforu ve sağlığı açısından diş implantları olmaktadır. İmplant uygulayamadığımız durumlarda total protez (damak protez) yapmak seçimimiz olacaktır. Total protezinizi 5 yılda bir yeniletmeniz gerekir, sağlık açısından total protezlerde porselen diş kullanmak genelde doğru değildir, bu sebeple plastik diş kullanılır fakat bunlarda renkleşmelere sebep olabilmektedirler. Bunun içinse protezinizi temizlemek için eczanelerde satılan özel preparatlar ile temizliğini gerçekleştirebilirsiniz. Daha fazlası için lütfen sayfanın alt tarafındaki sıkça sorulan sorular kısmına bakınız.
PARSİYEL PROTEZLER

Parsiyel protez eksik dişler sebebiyle oluşmuş olan boşlukları doldurarak gülüşünüzü tamamlar. Bununla beraber parsiyel protez sadece estetik değil fonksiyonel olarak da kayıp dişler sebebiyle düzgün bir şekilde gerçekleşmeyen çiğneme fonksiyonunu da yerine getirmenize yardımcı olur. Beraberinde konuşmanızda oluşan fonetik problemleri de gidererek kelimeleri daha düzgün bir şekilde telaffuz etmenize yardımcı olur. Diş eksikliği sebebiyle kaybolan doku desteğini de sağlayarak dudak ve yanakları destekler ve bu şekilde yüzde oluşan çökme ve sarkmalar da giderilebilir.Bir parsiyel protezde eksik dişlerin yerini dolduran plastik dişler , pembe yada dişeti renginde bir altyapı ve bunları birbirlerine bağlayan metal bir altyapı bulunur. Bununla beraber en önemli kısmı dişlere tutunmasını sağlayan metal kroşeler yada hassas tutucular kullanılır.

PROTEZLER HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR
Protezi kullanmaya ne kadar zamanda alışırım ?
İlk haftalar ağır ve hacimli olarak hissedeceğiniz protezinize zaman içinde ağız içindeki dokularınız uyum sağlayarak kullanmanız kolaylaşacaktır. İlk zamanlarda takıp çıkartma esnasında zorluk yaşasanızda biraz pratikle bu aşılabilmektedir. Diş hekiminizin tavsiyelerini uygulayınız.

Her gün özellikle geceleri protezleri takmak zorunda mıyım?
Hayır, size kullanımınız ile ilgili olarak gerekli bilgi verilecektir, fakat öncelikli olarak ilk başlarda sürekli olarak takmanız istenecektir. Bu durum geçici olarak rahatsızlık verse de, protezlerinize en kısa zamanda alışmanız ve hekiminizin gerekli düzenlemeleri yapması için doğru olan budur ve bu süre içinde protezinizin baskı yaptığı bölgeler olabilir ve buralarda vuruk sebebiyle spot beyaz alanlar oluşabilir, ağrı da yapabilirler. Bu durumda diş hekiminiz gerekli aşındırmaları yaparak rahatlamanızı sağlayacaktır ve bu işlem birkaç seans daha sürebilir bundan sonra sizden protezlerinizi gece yatmadan çıkarmanız ve sadece gündüzleri takmanız istenebilir.

Protezle Yemek Yerken Zorlanacak Mıyım?
Eksik Dişlerinizin tamamlanması ile daha rahat yemek yiyebilirsiniz. İlk başta zorluk yaşasanızda bu problemi yumuşak gıdalar yiyerek, besinleri küçük parçalara bölerek ve yavaş çiğneyerek çözebilirsiniz. Çiğnerken her iki tarafı da kullanın ki proteziniz eşit ve dengeli basınç alsın. Çok sert ve yapışkan gıdalardan sakının. Protezin kullanımına alışana kadar da sakız çiğnemeniz önerilmez.

Protez Konuşmamı Değiştirir mi?
Aslında eksik dişlerle konuşmak daha zorken, bu eksikliği gideren bir protez ile konuşmanız ve fonetiğiniz düzelir. İlk başlarda bazı sözcükleri telaffuz etmeniz zor olsa bile, yüksek sesle yapacağınız okuma pratikleri ile bunu aşabilirsiniz. Zamanla düzgün bir şekilde konuşmaya devam edebilirsiniz.

Porselen ya da Plastik Dişler Arasından Hangisini Seçmeliyim?
Ağızda sağlam dişlerin mevcut olduğu ve bunların üzerlerine sabit bir köprü yapabilme şansımızın olduğu durumlarda porselen diş kullanmak daha sağlıklıdır, hatta bu porselenlerde alt yapı olarak da metal yerine yine porselen kullanmak daha uygundur ama takılıp çıkartılan protezlerde porselen diş kullanmak eksik dişlerin olduğu bölgelerde kuvvetin çene kemiğine iletilmesini sağlayarak kemik erimesini hızlandırabilir, protezin takılıp çıkartılma esnasında düşmesi vb. sonucu porselen dişlerin kırılmasına yol açabilir ve tamirleri de zor olduğu için komple yenilenmeleri gerekebilir. Günümüzde plastik dişlerin kalitesi artmıştır, nerdeyse estetik olarak porselen dişlerin kalitesine ulaşmışlardır, beraberinde çene kemiğine fazla kuvvet iletilmemesi ve tamirlerinin de kolay olması gibi plastik dişlere mahsus olan avantajları da taşımaktadırlar, fakat kalite farkından dolayı maliyetleri daha yüksek olduğundan yapılan protezin tutarını arttırırlar.

Metal Kroşe Nedir, Hassas Tutucu Nedir ?
Metal kroşeler dişin görünen yüzeyini kol gibi sararak tutunmayı sağlar en büyük dezavantajları estetik olarak kabul edilmesi zor bir görüntü oluşturmalarıdır. Hassas tutucular ise dişe yapılan kuron vasıtasıyla yerleştirilerek nerdeyse görünmezler ve tabi ki daha estetiktirler. Kroşeler kullanıma bağlı olarak gevşeyebilirler ve hekiminizin belirli zaman aralıklarında yapacağı kontrollerle tekrar sıkılarak eski konumlarına getirilebilirler. Hassas tutucularda da benzeri bir durum söz konusudur fakat bunun için protezinizin sizden alınarak kısa bir süreliğine laboratuara gönderilmesi ve hassas tutucuların parsiyel protezinizin içinde kalan plastik kısmının değiştirilmesi ile bu problem çözülebilmektedir. Hassas tutucuyla yapılan protezler kroşe kullanılanlara oranla daha fazla işçilik ve masraf içerdiği için daha yüksek maliyetlidir. Ayrıca yapım aşamaları da süre ve seans olarak daha fazla zaman almaktadır. Sizin için hangisinin en uygun olduğuna diş hekiminizle konuşarak karar verebilirsiniz.

Metal Kroşe Gelen Dişler Çürür mü ? Kuronlanması Gerekli Midir?
Protetik olarak değerlendirilen dişlerin kuronlanmasını gerektiren durumlar dışında, kroşe gelen dişlere kuron kaplama yapmak doğru değildir. Bu yanlış bilginin asıl kaynağı ideal ağız bakımının hastalar tarafından yapılmamasına bağlı olarak, kroşe altında kalan dişlerin iyi temizlenememesinden kaynaklanmaktadır. Hekiminiz tarafından yapılan ideal bir planlama ve sizin ağız hijyeninizi optimum seviyede tutmanız dişlerinizin çürümesini engeller.

Protezlerimin Bakımını Nasıl Yapmalıyım?
Günde iki defa protezlerinizi yıkamanız ve varsa kalan dişlerinizi fırçalamanız sizi diş ve dişeti problemlerinden koruyacaktır. Özellikle protezin kroşe vb. metal kısımları altında kalan kısımların daha dikkatli bir şekilde fırçalanması gerekir. Bu metal aksamların altında biriken plak vb. buradaki dişlerin çürümesine yol açabilir. Protezin muhafazası dikkat gerektirmektedir. Protezinizin bakımını yaparken onu bir havlu ve benzeri bir şeyin üzerinde kalacak şekilde olmasına dikkat etmek gerekir, çünkü düştüğü zaman kırılabilir ya da zarar görebilir. Protezinizin üzerine yediğiniz yemeklerden artıkların birikmemesi ve plak biriktirmemesi için düzenli olarak her gün onları fırçalamanız gerekir. Bu fırçalama işlemi ayrıca protezinizin üzerinde tabaka şeklinde renkleşme oluşmasını da engeller. Bu iş için en ideali protez için tasarlanmış fırçalarla, bulamazsanız ince ve küçük uçlu, yumuşak (soft) bir diş fırçası ile yapılmasıdır. Sert uçlu bir fırça kullanılırsa protezinize zarar verebilirsiniz. Protezlerinizi fırça ile temizlerken diş macunu yerine sabunlu su kullanmanız daha uygundur. Ev temizliğinde kullanılan bazı temizlik malzemelerinin (özellikle çamaşır suyu) kullanılması sakıncalıdır, bunlar içerdikleri aşındırıcılar ile protezinizin yüzey özelliklerinin bozarak cilalı yüzeylerinin çizilmesine ve daha çabuk renkleşmelere sebep olurlar. Protezinizin ağzınızda olmadığı sürelerde nemli bir ortamda muhafaza edilmesi gerekmektedir. Eğer açıkta bırakılırsa sürekli olarak, proteziniz formunu ve şeklini kaybedebilir ve ağzınızda durmayacak hale gelebilir. Özellikle geceleri protezinizin ağzınızda durmayıp ağız dokularınızın baskı görmeden kalmasını tavsiye ediyoruz fakat bu süreç esnasında protezlerinizin de su dolu bir kapta beklemesi gerekir. Diş hekiminiz aksini belirtmediği sürece protezlerinizi bu şeki,lde muhafaza etmeniz gerekir.

Protezlerimin Ne Zaman Tekrar Elden Geçirilmesi Gerekir?
Zaman içinde protezlerinizin tekrar elden geçirilmesi gerekebilir. Yaş itibariyle ağız içindeki dokular atrofiye olarak protezlerinizin doğru oturmasını engellerler, mesela kemik erimesi vb. gibi sebeplerle protezleriniz bol gelebilir. Bu durumlarda protezlerinizin hekiminiz tarafından tekrar ufak işlemlere tabi tutulması gerekir, bu işlem genelde besleme (rebozaj) denilen iki seanslık bir işlemle ya da astarlama olarak tek seanslık bir işlemle, kısaca protezlerin içinde oluşan boşlukları doldurmak amacıyla yapılırlar, beraberinde doku ile olan uyum da arttığından hasta açısından da protez kullanımı tekrar daha rahatlayacaktır. Parsiyel protezinizin ise kroşeleri kullanıma bağlı olarak gevşeyebilirler ve hekiminizin belirli zaman aralıklarında yapacağı kontrollerle tekrar sıkılarak eski konumlarına getirilebilirler. Hassas tutucularda da benzeri bir durum söz konusudur fakat bunun için protezinizin sizden alınarak kısa bir süreliğine laboratuara gönderilmesi ve hassas tutucuların parsiyel protezinizin içinde kalan plastik kısmının değiştirilmesi ile bu problem çözülebilmektedir.

Protezimin Üzerinde Düzeltmeler Yapabilir Miyim?
Hayır, protezleriniz üzerinde aşındırma, düzeltme vb. işlemlerini yapmanızı tavsiye etmiyoruz, doktorunuzun özenle hazırladığı ve protezinizin tutuculuğu ya da çiğnemeniz için çok önemli bir kısma zarar verirseniz protezinizin yenilenmesi ve tekrar yapılması gerekebilir, bu konudaki protezinizle ilgili rahatsızlığınızı doktorunuzla beraber çözmeniz gereklidir.